Leer om succesvol te zijn in het inzetten van nieuw gedrag motivatie

Hoe ook jij succesvol nieuw gedrag aanleert

Leestijd: 7 minuten

Gedragsverandering, hoe doe je dat?

Bij coaching gaat het grotendeels om bewustwording, leren en gedragsverandering. Helaas gaat het veranderen van gedrag niet vanzelf. Het is wat het is, je doorloopt meerde stadia van gedragsverandering. Je zal ongetwijfeld ervaren dat het moeite, tijd en ook nog enige creativiteit kost om je nieuwe gedrag eigen te maken. Gelukkig kan je het jezelf, met de juiste kennis en voorbereiding, een stuk eenvoudiger maken om je verandering te doen slagen.

Inhoudsopgave

De invloed van ons brein

Een belangrijke reden dat gedragsverandering tijd en energie kost, is omdat ons bestaande gedrag in stand wordt gehouden door automatische patronen. Het gedrag dat je vertoont, doe je grotendeels zonder dat je er nog bij na hoeft te denken. Onze hersenen zijn namelijk kampioen in het zo min mogelijk gebruiken van energie. Al ons aangeleerde gedrag wordt vastgelegd in de neurale netwerken van ons brein en die kunnen razendsnel en met weinig energie schakelen.

Wanneer je wilt veranderen, kan je met nieuw gedrag nog niet terugvallen op vaste paden in je brein. Nieuwe verbindingen moeten nog worden gemaakt. Dat kost tijd en aandacht. Het aanleren van nieuw gedrag kost minimaal zo’n 30 tot 60 dagen, terwijl het terugvallen in bestaand gedrag maar enkele seconden inneemt.

Gedragsverandering zal plaats vinden via de prefrontale cortex, een gebied aan de voorkant van onze hersenen.
De prefrontale cortex, is een gebied aan de voorkant van onze hersenen.

Om nieuw gedrag in te kunnen zetten, gebruik je de prefrontale cortex van je hersenen. Dat is het deel van ons brein dat keuzes maakt en problemen kan oplossen. Het is een belangrijk onderdeel van ons werkgeheugen. Helaas raakt onze prefrontale cortex snel vermoeid. Ons werkgeheugen zit snel vol.

Nieuw gedrag aanleren zal moeten concurreren met de ervaringen van stress, onzekerheid, te hoge werkdruk en situaties die we als bedreiging zien. Deze zorgen er allemaal voor dat de capaciteit van je werkgeheugen al snel vol zit. Je zal daarom in kleine en herhaalde stappen moeten gaan oefenen met nieuw gedrag. Door het oefenen ontstaan er nieuwe neurale verbindingen in je brein die uiteindelijk een stabiel netwerk gaan vormen. Vanaf dat moment worden het weer automatismen en zal je geoefende gedrag blijvend van aard worden.

De stadia van gedragsverandering

Er gaat meestal een heel proces aan vooraf om tot je gewenste gedragsverandering te komen. Je zal een aantal stappen dienen te doorlopen, voordat het nieuwe gedrag voor jou normaal is geworden. Prochaska en DiClemente hebben deze stappen beschreven in het model ‘Stages of Change’ dat hieronder in de infographic zichtbaar is.

De stadia van gedragsverandering in het model van Prochaska en DiClemente.
Infographic: Prochaska en DiClemente beschreven de verschillende stadia in het model ‘Stages of Change’.

Gedragsverandering is geen exacte wetenschap. Uiteindelijk is ieder mens anders, maar in grote lijnen zal iedereen de beschreven stadia in het model doormaken en het in enige vorm herkennen.

Het voorstadium

Wanneer je in het voorstadium zit, ben je nog helemaal niet bezig met de vraag of je wilt veranderen. Voor jou is de actuele situatie nog steeds prima zoals deze is. Je omgeving is misschien wel aan het veranderen en het niet helemaal met je eens, maar jij bent nog niet met veranderen bezig.

Overwegen

Op een gegeven moment begin je te twijfelen en je af te vragen of het nog wel handig is wat je aan het doen bent. Er begint zich een beeld te vormen van wat je wilt bereiken. Je begint je bewust te worden van de noodzaak om misschien te gaan veranderen en je zal de voor- en nadelen van deze verandering tegen elkaar gaan afwegen.

Beslissen

Wanneer je voor jezelf de voor en nadelen in kaart hebt gebracht zal je een beslissing willen nemen. Je maakt de keuze om te veranderen en door te gaan naar de volgende fase of je besluit dat je op dit moment nog niet wilt veranderen.

Welke keuze en route ga jij bewandelen? Blijft alles zoals het is of ga je voor verandering?
Besluit jij om te veranderen of om de huidige situatie te laten zoals hij is?

Indien je besluit om niet te veranderen, val je terug in het voorstadium. Je bent tevreden met je gedrag en de situatie zoals het nu is.

Actie

Fijn, je hebt besloten om te gaan voor verandering! Het is tijd om echt in actie te komen. Je gaat actief aan de slag met het oefenen van je gedrag. Dit doe je met vallen en opstaan en natuurlijk kost het je ook een hoop energie. Misschien zit het eventjes tegen en ga je twijfelen of je wel de juiste beslissing hebt genomen. Je vervalt dan weer in de overwegingsfase. Maar de kans is groot dat het allemaal best goed gaat en dat je tevreden bent met het effect van je nieuwe gedrag.

Volhouden

Je gedrag is je dusdanig bevallen, dat je het wilt volhouden. Na een paar maanden ben je het gewend geraakt en begint het steeds meer een gewoonte te worden. Je gedrag zal blijvend worden en je denkt er niet al te veel meer over na. Het proces van je gedragsverandering is nu afgerond.

Terugval

Zoals je in het model ziet, kan je helaas ook een terugval krijgen. Je wilt dit liever niet, maar het kan altijd gebeuren. Raak vooral niet ontmoedigd wanneer je terugvalt in je oude patroon. Het is belangrijk om zo snel mogelijk weer in een andere fase binnen het model te stappen. Ga je bijvoorbeeld direct terug in actie of ga je opnieuw afwegen wat de voor en nadelen zijn?

Motivatie om te veranderen

Uiteindelijk is er pas een goede kans op slagen wanneer je ook gemotiveerd bent om te veranderen. Het is belangrijk te weten dat er verschil bestaat tussen intrinsieke en extrinsieke motivatie. Bij extrinsieke motivatie liggen de prikkels buiten jezelf, zoals het ontvangen van een extra bonus wanneer je aanvullend werk zou doen. Intrinsieke motivatie is echter de sterkste vorm. Je voelt dan zelf de behoefte om te veranderen en je ziet de toegevoegde waarde ervan in.

Volgens het SCARF model dat David Rock heeft beschreven zijn er 5 mogelijke gebieden die onze intrinsieke motivatie voeden. Hoe meer invulling jouw verandering aan deze gebieden geeft, hoe sterker de motivatie zal zijn. We onderscheiden:

Status: De verandering die je nastreeft, vergroot je status, je aanzien en je eigenwaarde. Bijvoorbeeld wanneer jij je ergens in specialiseert en als specialist aangezien zal worden.

Certainty: Je verandering zal je gevoel van zekerheid vergroten. Je hebt bijvoorbeeld meer kans om je baan te behouden.

Autonomy: Dankzij je verandering vergroot je jouw zelfstandigheid. Er ontstaat bijvoorbeeld meer vrijheid om je eigen werk in te delen.

Relatedness: Door te veranderen ontstaat er meer verbondenheid met anderen. Door bijvoorbeeld dagelijks te gaan deelnemen aan de teamlunch, voel je je meer onderdeel gaan uitmaken van je team.

Fairness: Jouw verandering zorgt voor een vergroting van de rechtvaardigheid. Bijvoorbeeld als jouw verandering ervoor zorgt dat iedereen eerlijker en evenrediger beloond zal worden, op basis van de inspanning die ze doen.

Wil je écht veranderen? Ontdek jouw saboteurs en neem de controle!

Ben je gefrustreerd door het steeds weer mislukken van je pogingen om gedrag te veranderen? Het is tijd om de oorzaak van deze patronen te ontdekken en ze voorgoed te doorbreken

Je leert je saboteurs effectief aan te pakken en je doelen succesvol te behalen.

Start je gratis Saboteur test

De invloed van je omgeving op veranderingen

Vergis je niet in de invloed die je omgeving heeft om je gedragsverandering mogelijk te maken. Zowel de fysieke als de sociale omgeving kunnen je tegenwerken, maar ook ondersteunen.

Wanneer anderen je bijvoorbeeld aanmoedigen, weet je net die laatste extra paar meters te maken en als er in de bedrijfskantine alleen maar fastfood te koop is, dan is een stuk lastiger om gezond te eten tijdens de lunch.

Zwemmen om vitaal te worden is een voornemen en verandering die veel mensen zich voornemen.
Een voornemen, zoals voor het werken te gaan zwemmen, is een stuk eenvoudiger te realiseren wanneer er een zwembad op je route ligt.

Probeer dus ook alert te zijn op je omgeving. Controleer of het realistisch is om je voornemen te realiseren, wanneer er geen veranderingen zullen plaats vinden binnen je omgeving.

Je kan je kans op slagen ook vergroten door aan vrienden en collega’s te vertellen waarmee je bezig bent en door te vragen of ze je willen ondersteunen bij het laten slagen van jouw gedragsverandering.

Maak gebruik van geheugensteuntjes

Zoals je inmiddels begrepen zult hebben, kost veranderen tijd en energie. Het is dus helaas niet altijd eenvoudig om jezelf nieuw gedrag aan te leren. Maar daar valt iets voor te bedenken! Je kan jezelf helpen met een geheugensteuntje, een zogenaamde reminder. Wanneer je de reminder ziet, herinner jij jezelf eraan om alert te zijn op je nieuwe gedrag.

Er is bijvoorbeeld een grote groep mensen die mindfulness een fijne techniek vinden. Ze ervaren de ontspanning die het ze geeft, maar vaak vergeten ze in het dagelijks leven dat ze mindfulness wilden toepassen en dat is jammer.

Een aantal ideetjes voor een reminder:

  • koop een sieraad voor jezelf, bijvoorbeeld een ring, want die zie je vaak
  • zet een kaart of foto op je bureau, of een andere relevante plek waar je het vaak genoeg tegenkomt
  • plaats een afbeelding op de achtergrond van je smartphone
  • zet een stip op je hand
  • stop een steentje in je broekzak
Reminders op de werkplek helpen je te herinneren aan je voornemens.  Photo by Binti Malu from Pexels.
Reminders op de werkplek helpen je te herinneren aan je voornemens.

Zorg ervoor dat je de reminder ook verbindt met dat waar je jezelf aan wilt herinneren. Een mindfulness-steentje in je broekzak is een hele mooie reminder om jezelf even te herinneren bewust te worden van het moment. En als je steeds die ene foto ziet, denk je bijvoorbeeld bij jezelf:

“Ik ga me niet meer haasten.” of “Tijd om even pauze te nemen en wat drinken te gaan halen.”

Na verloop van tijd zullen de reminders je minder gaan opvallen. Misschien hebben ze dan hun taak al volbracht en gaat je nieuwe gedrag al meer vanzelf. Zo niet, verplaats of bedenk dan nieuwe reminders.

Hoe slaag jij erin om je nieuwe gedrag eigen te maken?

Resumerend zijn er een behoorlijk aantal dingen waarmee jij, vanaf nu, rekening kan houden om je gedragsverandering succesvol door te voeren:

  • Je brein heeft tijd nodig om nieuwe verbindingen te maken. Voer je verandering daarom door in kleine stapjes en stel meerdere tussendoelen.
  • Raak niet ontmoedigd wanneer je terugvalt in oud gedrag. Dat is volkomen normaal. Reflecteer en begin op nieuw.
  • Controleer of je voldoende (intrinsieke) motivatie hebt, om daadwerkelijk te willen veranderen. Als het even wat moeilijker gaat, herinner je dan aan je motivatie.
  • Betrek je omgeving, zodat deze jouw optimaal kan ondersteunen jouw verandering te doen slagen.
  • Maak gebruik van geheugensteuntjes om jezelf te herinneren aan je nieuwe gedrag.

Succesvol je doelen bereiken met nieuw gedrag

Hoe vaak heeft jouw brein je gesaboteerd terwijl je probeerde nieuwe gewoontes of gedrag te ontwikkelen?

Je moet stevig in je schoenen staan als je dingen op een nieuwe manier moet doen om je doel te bereiken. En als het even tegenzit kan je worden overspoeld met negatieve gedachten en gevoelens.

Gelukkig is dat niet nodig. stel je voor dat je kalm, stressvrij en positief blijft, zelfs als je te maken krijgt met de grootste uitdagingen op het werk en privé. Hoe zou dat jouw leven veranderen?

Met 23 jaar ervaring in het bedrijfsleven en leidinggeven begrijp ik als geen ander de uitdagingen waar je tegenaan loopt. Met het unieke “Mentaal sterk”-programma train je je brein om je beste vriend te zijn in slechts 6 weken. Je ontwikkelt daarbij de benodigde mentale verbindingen in je hersenen.

Werken aan je groei mindset in plaats van je fixed mindset? Doe mee aan het Mentaal Sterk Programma bij HeartState

Een slimme app helpt je om dagelijks 15 minuten te oefenen en nieuwe verbindingen in je hersenen te maken. De oefeningen zijn kort en eenvoudig genoeg om in je drukke leven te passen.

Maak de enige logische beslissing en neem vandaag nog contact met mij op of bekijk wat mijn unieke programma jou kan brengen.

✔️ Bekijk het unieke programma
X

donderdag 23 juni om 20.00 uur

Het geheim om weer vol focus van het leven te genieten.

Vertel me meer
X

+ 1432 mensen gingen je al voor

Ben jij de volgende?

Start nu je gratis assessment
X

Ter waarde van € 16,95 tijdelijk gratis

Meer dan 3347 downloads!

Pak je e-book mee
Prettig om kennis te maken!
Ik ben Edwin Vriethoff, oprichter van HeartState. Ik help leidinggevenden de woelige wateren van leiderschap te trotseren. Samen bouwen we aan jouw succesverhaal, waarin je niet alleen je prestaties verbetert, maar ook dieper verbonden bent en ontspannen in het leven staat.

Deel dit artikel:

Geef nu je reactie

Jouw mening of vraag doet er toe. Ik ontvang graag je reactie op dit artikel.

Vul je gegevens in. Je e-mailadres zal niet worden weergeven op de site.

Begin een gesprek
1
Scan de code
Hallo, kan ik je ergens bij helpen?